Gefeliciteerd .. jullie gaan trouwen!
Hopelijk wordt jullie dag een sprookje! In werkelijkheid eindigt helaas niet elk sprookje met “ze leefden nog lang en gelukkig”. De realiteit is dat 1 op de 3 huwelijken eindigt in een echtscheiding. Je moet er niet aan denken en natuurlijk overkomt jullie dit niet. Maar neem van mij aan dat anderen dat voor jullie ook dachten. In mijn werk als advocaat heb ik veel mannen en vrouwen aan mijn tafel gehad die ook niet dachten dat zij ooit uit elkaar zouden gaan. Helaas kunnen we niet in de toekomst kijken. Daarom geef ik je wat tips over waar je aan moet denken voordat je samen “in het huwelijksbootje stapt”.
Trouwen is niet alleen die mooiste dag van je leven, het huwelijk is ook een wettelijk instituut, een juridische verbintenis, waar een heleboel regels aan verbonden zijn. Er zijn regels over het aangaan van een huwelijk, de voltrekking van een huwelijk, de rechten en plichten van echtgenoten en het einde van een huwelijk.
In deze blog heb ik het over het huwelijksvermogensrecht. Dit is een onderdeel van de regels over de rechten en plichten van echtgenoten . Een daarvan is de plicht (en het recht) elkaar “het nodige te verschaffen”. Simpelweg houdt dit in dat je verplicht bent elkaar te verzorgen, ook in financieel opzicht. Deze regel is het hart van het Nederlandse huwelijksvermogensrecht. Van deze verplichting kunnen en mogen zij niet afwijken bij huwelijkse voorwaarden. Over veel andere vermogensrechtelijke aangelegenheden tussen echtgenoten kunnen zij afspraken maken zolang deze afspraken maar niet in strijd zijn met de dwingendrechtelijke bepalingen die gelden voor het huwelijk of met de goede zeden of openbare orde.
Het is dus belangrijk dat je, voordat je in het huwelijksbootje stapt, nadenkt over de manier waarop jullie binnen jullie huwelijk de vermogensrechtelijke aspecten willen regelen. Daarbij heb je twee keuzemogelijkheden: niets regelen of het sluiten van huwelijkse voorwaarden.
Als je in Nederland trouwt, zonder dat jullie huwelijkse voorwaarden hebben laten opmaken, ontstaat er automatisch een gemeenschap van goederen. De gemeenschap van goederen houdt in dat alles wat je hebt voordat je gaat trouwen en alles wat je daarna krijgt inclusief schulden een gemeenschap vormen. Alle goederen en schulden worden dus gemeenschappelijk en komen als het ware in één grote pot! Uitzonderingen hierop zijn erfenissen en schenkingen die onder uitsluitingsclausule zijn verkregen of goederen die “verknocht” zijn aan een van de echtgenoten. Daarnaast treedt op 1 januari 2012 een wetswijziging in werking die bepaalt dat nog enkele andere vermogensbestanddelen die de echtgenoten bezitten niet zonder meer in de gemeenschap vallen.
Bij echtscheiding moet de grote pot bij helften gedeeld worden. Immers iedere echtgenoot heeft recht op een gelijk aandeel in de gemeenschap. Simpel gezegd; als de ene meer heeft dan de andere voor het huwelijk, moeten ze alles eerlijk delen bij echtscheiding! Daarbij komt dat schuldeisers van de ene echtgenoot verhaal kunnen halen op de goederen van de gemeenschap. De andere echtgenoot betaalt dan dus mee. Dit is een reden waarom veel zelfstandig ondernemers huwelijkse voorwaarden laten opmaken. Natuurlijk zijn er veel verschillende situaties van aansprakelijkheid en verhaal door derden denkbaar. Het antwoord is niet in iedere situatie hetzelfde. Bovendien gaat het te ver hier al deze situaties te bespreken.
Bij huwelijkse voorwaarden kunnen echtgenoten afwijken van het “standaard systeem” van de gemeenschap van goederen. Voor het maken van huwelijkse voorwaarden moet je naar een notaris. Huwelijkse voorwaarden moeten namelijk worden opgenomen in een notariële akte. Zo niet, dan zijn de huwelijkse voorwaarden nietig!
Het aangaan van huwelijkse voorwaarden kan voorafgaand en tijdens het huwelijk. Het heeft de voorkeur de huwelijkse voorwaarden aan te gaan voorafgaand aan het huwelijk omdat je voor het aangaan van huwelijkse voorwaarden tijdens het huwelijk goedkeuring van de rechter nodig hebt. Per 1 januari 2012 hoef je geen toestemming meer te vragen bij de Rechtbank. De wet is op dat punt gewijzigd.
Er zijn verschillende soorten huwelijkse voorwaarden. Als toekomstige echtgenoten heb je een grote vrijheid “hoe en wat” je wil afspreken en regelen. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat er geen gemeenschap van goederen ontstaat (uitsluiting van de standaardregel) met daarbij wel de afspraak het inkomen moet worden verrekend. Voorbeelden van huwelijkse voorwaarden zijn de beperkte gemeenschap van inboedel of woning of de zogenoemde “Koude Uitsluiting” met daarbij een periodiek of finaal verrekenbeding. Voor advies over huwelijkse voorwaarden die het beste bij jullie situatie passen kan een notaris jullie goed informeren.
Een van de belangrijkste redenen om huwelijkse voorwaarden te laten maken is nog altijd voorkomen van het delen van vermogen bij echtscheiding. Sommige stellen kiezen ook bewust voor het trouwen onder huwelijkse voorwaarden omdat zij op die manier hun financiële zelfstandigheid willen behouden. Huwelijkse voorwaarden worden ook veel gebruikt ter bescherming van bedrijfskapitaal tegen schulden van de andere echtgenoot maar ook ter bescherming van het privékapitaal tegen verhaal door schuldeisers van een onderneming. Daarnaast kan met huwelijkse voorwaarden ook worden voorkomen dat in het geval van echtscheiding de onderneming “verdeeld"moet worden. Wat er in de praktijk dan op neer komt dat er een bedrag uit de onderneming aan de andere echtgenoot zal moeten worden voldaan, met het risico dat de onderneming dit geld niet kan missen en daardoor failliet gaat.
Daarnaast worden huwelijkse voorwaarden gebruikt ter bescherming van het familiekapitaal bij echtscheiding of het veiligstellen van de nalatenschap van kinderen uit een eerder huwelijk.
Kortom; trouwen is meer dan een mooie dag met familie en vrienden, taart en een groot feest. Natuurlijk is het ook niet de bedoeling dat je alle doemscenario’s al op je huwelijk hebt losgelaten voordat je goed en wel getrouwd bent! Toch kan het geen kwaad eens stil te staan bij de gevolgen die het aangaan van een huwelijk met zich brengt.
De informatie die ik in deze blog heb gegeven is slechts een piepklein deel (de basis) van alle regelgeving van het Nederlandse huwelijksvermogensrecht. Het is slechts informatief. Voor een persoonlijk advies dat op jullie situatie is gebaseerd kun je het beste een afspraak maken met een notaris of advocaat. Ik wens jullie heel veel liefde en geluk voor de toekomst!
N.B. Chrisje Doreleijers heeft deze blog speciaal voor het Bruidsmeisje in 2011 geschreven. Chrisje is gepassioneerd advocate.
Let op: de regelgeving is per 1 januari 2018 gewijzigd en trouwt men standaard in beperkte gemeenschap van goederen. Lees er meer over op: https://www.notaris.nl/samen-verder/nieuwe-wet-beperkte-gemeenschap-van-goederen
